Արտակարգ իրավիճակների ժամանակ տարեցների պաշտպանություն
Բնական աղետների և արտակարգ իրավիճակների ժամանակ տարեցներն ավելի խոցելի են ֆիզիկական, հոգեբանական խնդիրների պատճառով: Արտակարգ իրավիճակների ժամանակ տարեցների պատրաստվածության ապահովումը չափազանց կարևոր է։ Ստորև կխոսենք արտակարգ իրավիճակների դեպքում տարեցների խոցելիության հիմնական պատճառների մասին։
Ֆիզիկական սահմանափակումներ
- Սահմանափակ շարժունակություն։ Շատ տարեցներ կարող են ունենալ շարժունակության սահմանափակում, ինչը դժվարացնում է նրանց արագ տարհանումը կամ ապաստարաններ մուտք գործելը:
- Առողջական քրոնիկական խնդիրներ։ Նախկինում գոյություն ունեցող առողջական խնդիրները և քրոնիկական հիվանդությունները կարող են վատթարանալ սթրեսային իրավիճակներում, որոնք պահանջում են մասնագիտացված բժշկական օգնություն և դեղորայք:
Զգայական խանգարումներ
Տեսողության և լսողության կորուստ։ Տեսողության կամ լսողության խանգարումներ ունեցող տարեցները կարող են դժվարությամբ ստանալ և հասկանալ արտակարգ իրավիճակների մասին զգուշացումները և հրահանգները՝ խոչընդոտելով պատշաճ արձագանքելու նրանց կարողությանը:
Ճանաչողական դժվարություններ
- Հիշողության հետ կապված խնդիրներ։ Ճանաչողական խանգարումներ ունեցող տարեցները, ինչպիսին դեմենցիան է, կարող են դժվարություններ ունենալ տարհանման պլանները հիշելու կամ իրավիճակի լրջությունը հասկանալու հարցում:
- Որոշումների կայացում։ Սթրեսային իրավիճակները կարող են ազդել տարեցների որոշումներ կայացնելու ունակության վրա, ինչը կարող է հանգեցնել ուշացած կամ անհամապատասխան արձագանքների:
Կախվածություն խնամողներից
Կախվածություն այլոց աջակցությունից։ Շատ տարեցներ առօրյա գործունեության ընթացքում ապավինում են խնամողներին: Արտակարգ իրավիճակների ժամանակ խնամողները կարող են ի վիճակի չլինել կամ հակված չլինել հոգալու տարեցների կարիքները, ինչը կարող է հանգեցնել տարեցների համար անհրաժեշտ խնամքի և աջակցության անտեսմանը:
Սոցիալական մեկուսացում
Սոցիալական սահմանափակ կապեր։ Արտակարգ իրավիճակների ժամանակ մեծանում են միայնակ ապրող տարեցների խնամքի հետ կապված դժվարությունները: Անմիջական աջակցության բացակայությունն ավելի ցայտուն է դառնում՝ առաջացնելով ավելի մեծ բարդություններ նրանց բարեկեցությունն ապահովելու և ժամանակին օգնություն ցուցաբերելու հարցում։
Տարեցների պաշտպանության համար պետք է արտակարգ իրավիճակների պլանների մշակման ընթացքում հաշվի առնել նրանց առանձնահատուկ կարիքները, տարբեր ուղիներով մատչելի տեղեկություններ տրամադրել, ապաստարանով ապահովել: Այս համապարփակ մոտեցումը էական է արտակարգ իրավիճակների ժամանակ տարեցների բարեկեցությունն ապահովելու համար:
Նյութը հրապարակման նախապատրաստեց Քնարիկ Ստեփանյանը, Տարեցների առողջության և խնամքի ապահովման ասոցիացիա։
Հոդվածից մեջբերումներ անելիս կամ այն վերահրապարակելիս ակտիվ հղումը սկզբնաղբյուր www.gerontology.am-ին պարտադիր է: